Yayınlanma tarihi: 02/01/2023
İnsan kaynakları süreçlerinden içinde yer alan bördro yönetimi önemli süreçler arasından yer almaktadır. Bordro yönetimi sürecinde maaş bordrolarının hazırlanmasının dışında bordroda yer alması gereken bilgilerin önemi kanunlarda 4857 sayılı İş Kanun’unun 37. Maddesinde ve 5510 sayılı kanunun 102. Maddesinde açıkça belirtilmiştir.
Öncelikli olarak ücret ve maaş kavramlarının tanımlamalarını üstünden geçersek, T.C. Anayası’nın 55.maddesinde yer aldığı gibi ücret “emeğin karşılığıdır.” olarak tanımlanmıştır. Ücretin genel çerçevesi çizilmeden önce maaş kavramının açıklanması gerekmektedir. Yapılan işin karşılığı olarak düzenli olarak ödenen para maaş olarak tanımlanırken, ücret maaş ile beraber ikramiye ve diğer ödeme çeşitlerini içinde barındırmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 32.maddesine göre ücret tanımlaması "Genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır."olarak yapılırken, 5510 sayılı Kanun’unda ise kanunun 3. maddesinin 1.fıkrasının 12 numaralı bendinde ücret, 4. maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara saatlik, günlük, haftalık, aylık veya yıllık olarak para ile ödenen ve süreklilik niteliği taşıyan brüt tutar olarak tanımlanmıştır.
Maaş Bordrosu Nedir?
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 238. Maddesinde yer aldığı gibi işveren her ay ödedikleri ücret için ücret bodrosu tutmaya mecburdur. Bu nedenle her ay ücret verilen tüm çalışanlar için maaş bordrosu düzenlenmek zorundadır. Maaş bordrosunda çalışana ödenen ücret ve ücret harici ödenen ödemeler, yasal ve özel kesintilerinin detaylarını gösteren bir belge düzenlemelidir.
Maaş Bordrosunda Olması Gereken Bilgiler
Çalışan verilen maaş bordrosunda yer alan bilgiler kanunlara aşağıda belirtilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu 37. Maddesine göre bilgiler;
• Çalışanın Adı Soyadı
• Ödeme Dönemi ve Günü
• İlişkili Döneme ait Fazla Çalışma, Hafta Tatili, Bayram Tatili, Bayram, Genel Tatiller Ücretleri ve Asıl Ücret Yapılan Eklemeler
• Sigorta Primi, Vergi Ödemeleri, Avans Mahsubu, Nafaka ve İcra Gibi Her Çeşit Kesintiler
• İşverenin özel işareti ve imzası
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 102. Maddesine göre bilgiler;
• İşyerinin sicil numarası
• Bordro Dönemine Ait Ay
• Sigortalının adı, soyadı ve sosyal güvenlik sicil numarası
• Ücret ödenen toplam gün sayısı
• Sigortalının ücreti
• Ödenen ücret tutarı
• Ücretin alındığına dair sigortalının imzası
Bu bilgilerden birinin eksik olması durumunda bordro geçerli sayılmayıp,geçersizlik hallerinin her biri için aylık asgarî ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu 238. Maddesine göre bilgiler;
• Hizmet erbabının adı ve soyadı, ücretin aldığına dair imzası veya mührü
• Vergi karnesinin tarih ve numarası
• Birim ücreti (parça başı, saatlik, günlük, haftalık ya da aylık)
• Çalışma süresi veya ücretin ilgili olduğu süre
• Ücret üzerinden hesaplanan vergilerin tutarı
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 238. Maddesinde yer aldığı gibi işveren her ay ödedikleri ücret için ücret bodrosu tutmaya mecburdur. Bu nedenle her ay ücret verilen tüm çalışanlar için maaş bordrosu düzenlenmek zorundadır. Maaş bordrosunda çalışana ödenen ücret ve ücret harici ödenen ödemeler, yasal ve özel kesintilerinin detaylarını gösteren bir belge düzenlemelidir.
Maaş Bordrosunda Olması Gereken Bilgiler
Çalışan verilen maaş bordrosunda yer alan bilgiler kanunlara aşağıda belirtilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu 37. Maddesine göre bilgiler;
• Çalışanın Adı Soyadı
• Ödeme Dönemi ve Günü
• İlişkili Döneme ait Fazla Çalışma, Hafta Tatili, Bayram Tatili, Bayram, Genel Tatiller Ücretleri ve Asıl Ücret Yapılan Eklemeler
• Sigorta Primi, Vergi Ödemeleri, Avans Mahsubu, Nafaka ve İcra Gibi Her Çeşit Kesintiler
• İşverenin özel işareti ve imzası
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 102. Maddesine göre bilgiler;
• İşyerinin sicil numarası
• Bordro Dönemine Ait Ay
• Sigortalının adı, soyadı ve sosyal güvenlik sicil numarası
• Ücret ödenen toplam gün sayısı
• Sigortalının ücreti
• Ödenen ücret tutarı
• Ücretin alındığına dair sigortalının imzası
Bu bilgilerden birinin eksik olması durumunda bordro geçerli sayılmayıp,geçersizlik hallerinin her biri için aylık asgarî ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu 238. Maddesine göre bilgiler;
• Hizmet erbabının adı ve soyadı, ücretin aldığına dair imzası veya mührü
• Vergi karnesinin tarih ve numarası
• Birim ücreti (parça başı, saatlik, günlük, haftalık ya da aylık)
• Çalışma süresi veya ücretin ilgili olduğu süre
• Ücret üzerinden hesaplanan vergilerin tutarı
Kaynaklar:
https://tr.wikipedia.org/wiki/Maa%C5%9F
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4857.pdf
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.4.213.pdf
https://www.alomaliye.com/2013/09/04/vergi-usul-kanununda-ucret-bordrosu/
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/05/20100512-3.htm